मलबारी धनेश - प्रेमाची निशाणी

Mother's Day Special.

मलबारी धनेश - प्रेमाची निशाणी

पश्चिम घाटात मलबारी धनेश ही प्रदेशनिष्ठ प्रजाती सापडते, ही  पक्षाची प्रजात अत्यंत देखणी व सुंदर असतेच, परंतु त्यांचे वर्तणूक देखील तितकीच गूढ रम्य आणि आश्चर्यकारक आहे.

या प्रजाती मधील नर हे मिलन काळानंतर मादीची खूप चांगली काळजी घेतात. नर आणि मादी हे दोघेही ही प्रजननासाठी घरट्याचा शोध घेतात. 

एका उंच झाडावर असलेल्या बारीकशा ढोलीमध्ये अंडी घालण्यासाठी मादी बसते, त्यानंतर ते दोघे त्या घरट्याचं तोंड मातीने-चिखलाने लिपून घेतात. 

मादी जवळजवळ दोन पेक्षा जास्त महिने त्या घरातच स्वतःला lockdown करून घेते.

या दरम्यान नर सतत दिवसभर राबत असतो. तिच्या खाण्यापिण्याची सोय तो बाहेरून आणून करत असतो आणि फक्त चोच जाईल इतकाच घरट्याचा भाग उघडा केलेला असतो त्यातून तो तिला दोन ते अडीच महिने सतत भरवत असतो.(This is true love for me as I have veer seen)

यादरम्यान अंड्यातून बाहेर आल्यानंतर पिल्लांना भरवण्याची जबाबदारीदेखील यालाच असते.

अशा पद्धतीच्या या दुर्मिळ देखण्या आणि अनोख्या पक्षाचे दर्शन आपल्या पश्‍चिम घाटात आपल्याला सहज पाहायला मिळते, परंतु दुर्दैवाने आपण विकासाच्या मार्गात अनेक घाटरस्ते निर्माण करत आहोत आणि जंगलं नष्ट करत आहोत परिणामी मोठाली झाडे नष्ट झाल्यामुळे या पक्ष्यांचा अधिवास नष्ट होत आहे आणि कदाचित हे पक्षी देखील लवकरच नष्ट होण्याच्या मार्गावर परिक्रमण करत आहेत.

©उमाकांत चव्हाण

Sahyadri conservation Society.